Organik gübre ile gübreleme konusunda size nasıl yardımcı olabileceğimi öğrenmek için doğru yerdesiniz. Size bitkileriniz için etkili ve uygun gübreleme yöntemlerini öğretmek istiyorum. İlk olarak, bitkinizin türüne ve ihtiyaçlarına göre uygun gübreyi seçmek önemlidir. Her canlı gibi ağaçların da temel ihtiyacı beslenmedir. Azot, fosfor ve potasyum (NPK) içeren gübreler, bitkilerinizin temel besin gereksinimlerini karşılar. Peki toprakta bu besinler eksilirse ne yapacağız? Tabii ki, gübreleme..!
Şimdi size gübreleme konusunda basit ama etkili bir alternatif olan organik gübreyi tanıtacağım. Bitki beslenmesinde yaşanan sıkıntıların çözümünü ve doğal yollardan organik gübre yapımını öğreneceğiz. Organik Gübre konusunda anlaşılır, basit bit dille, genel bir bilgilendirme yaparak, konuya hakim olalım.
Gübrelemenin Önemi
Ağaçların sağlıklı gelişmesi, sürgün vermesi, çiçek açması, meyve vermesi ve olgunlaşmanın normal olabilmesi için toprakta yeterli seviyede besin maddesi bulunmalıdır. Topraktaki besinler yetersiz olursa ağaçların gelişimi yavaşlar, verimi düşer, ömrü kısalır. Bunun sebebi ağaçların topraktan sürekli besin alması ve zamanla topraktaki besin maddelerinin azalmasıdır. Ormanda kendiliğinden yetişmiş ve insan müdahalesi olmayan 3-4 ağaçtan bahsetmiyorum. Bilakis, tarım amaçlı bahçeye dönüştürülen araziler için anlatıyorum. Lütfen bu ikisinin ayırımına dikkat edin.
Gelir amaçlı meyve bahçesi kurduk diyelim. Burada ilk yöneldiğimiz davranış, birim alandan daha fazla verim almaktır. Doğal ortamında ağaçlar arası mesafe 10 metreyse, biz onu 3 metre mesafeyle dikeriz. Aynı şekilde evimizin bahçesine meyve ağacı dikeceğimizi varsayalım. Her çeşitten birer ikişer heves ettik, hiç planlamadan dip dibe 2 metre mesafeyle dikeriz. Sonuç olarak, ağaçlar büyüdükçe su ve besin rekabeti kızışır.
Maalesef ağaçlar su ve besin bulmak için daha zengin topraklara gidemez. Kendi haline bırakırsak doğal seçilimle, sadece güçlü türler ayakta kalır. İşte modern tarımda biz bu rekabeti mümkün olduğunca adil yapmaya çalışırız. Böylece birim alandan en fazla verimi alırız. İşte, bu soruna çözüm için gübreleme fikri ortaya çıktı.
Toprakta eksik seviyede olan besin maddelerinin toprağa verilmesi işlemine gübreleme denir. Gübreleme, toprak yapısına ve yetiştirilen ağaca göre değişir. Bahçeniz büyükse veya ticari amaçla bahçe kuracaksanız toprak analizi yaptırmanızı öneririm.
Toprak Analizin faydaları
Toprak analizi, bize hem toprağın yapısı hem de içerdiği besin miktarı hakkında bilgi verir. Toprağın yapısı kumlu, taşlı, milli, killi, kireçli, asidik ve alüvial olabilir. Gübreleme için hangi gübreyi seçeceğimize, yöntemine ve miktarına karar vermemizde toprak yapısını bilmenin epey faydası olacaktır.
1. Gereğinden fazla gübre kullanmamış oluruz. Fazla gübre hem israf hem de ağaçlar için zararlıdır. Anormal hücre artışına ve ağaç yapısında bozukluklara neden olabilir.
2. İhtiyaçtan az gübre kullanımının önüne geçeriz. Ağaçlarımız sağlıklı ve güçlü olur.
3. Analizle gübreleme miktarı, gübre çeşidi, uygulama zamanı ve uygulama yöntemine karar veririz. Toprağın yapısına göre yanlış gübre kullanırsak, toprağın yağısında sonradan düzeltilmesi çok zor bozulmalara sebep olabiliriz. Örneğin asidik bir toprağa, asitli gübre verirsek toprak iyice asitleşir, ağaçlarımızın yeni sürgünlerini yakar.
Toprak analizi nasıl yapılır ve nerede yaptırılır?
Her ilde bulunan Tarım İl Müdürlüğünden yaptırabilirsiniz. Nasıl yapılacağı ile ilgili detaylı bilgi vereceklerdir. İlçelerde bulunan Tarım İlçe müdürlüklerine gidip bilgi alabilirsiniz. Onlar sizin sorularınızı cevaplayacak ve sizi yönlendirecektir.
Ağaçların gelişiminde gübrelemenin bize kazandırdığı zaman altın değerindedir. Zaman çok kıymetli, hatta paradan kıymetli. Hayatınıza şöyle bir bakın, zamanı satın almak için ne kadar para harcadığınızı fark edeceksiniz. Buraya kadar gübrelemenin ne olduğunu ve önemini kavradıysak, uygulama tekniklerinden bahsedebiliriz.
Bitki Besin Maddeleri Nelerdir?
Ağaçların normal gelişebilmesi ve bol verim vermesi için toprak besin maddelerince zengin olmalıdır. Bununla birlikte, ağaçlar için en fazla kullanılan besin maddeleri azot, fosfor, potasyum (NPK) ve kalsiyumdur. Diğer besin maddeleri de normal gelişim için çok önemli olup, bunların topraktan alımı ana besin maddeleri kadar fazla değildir.
Ağaçların beslenmesi için toprakta mutlaka bulunması gereken elementlere besin maddesi diyoruz. Mutlak gerekli besin maddelerinin bitkilerde bulunuş miktarlarına göre genelde Makro ve Mikro Elementler şeklinde sınıflandırılmaktadır. Yazının devamında bu besin maddelerinin eksikliği veya fazlalığında ağaçlarda meydana getirdiği sıkıntıları inceleyeceğiz.
NPK nedir, makro ve mikro elementler nelerdir konusunu işlediğim yazının linkini aşağıya bırakıyorum.
Makro Elementler: NPK Nedir?
Uygulama Tekniği Hakkında Bilmeniz Gerekenler
İlk adım, doğru gübreyi seçmektir. Organik gübreler doğal maddelerden yapılır ve toprağın yapısını iyileştirir. Sentetik gübreler ise hızlı bir besin takviyesi sağlar. İhtiyacınıza göre her iki türü de kullanabilirsiniz.
Gübrelemeyi nasıl yapacağınızı öğrenirken, uygulama sıklığı ve miktarına dikkat etmelisiniz. Bitkinizin yaşına, büyüklüğüne ve mevsime bağlı olarak doğru miktarı kullanmak önemlidir. Genellikle gübreleme, bitkinin büyüme döneminde yapılır.
Uygulama sırasında gübreyi toprağa eşit bir şekilde yaymak ve ardından iyice sulamak gerekir. Bu, besin maddelerinin köklere ulaşmasını sağlar. Düzenli ve dikkatli gübreleme ile bitkilerinizin sağlıklı büyümesini destekleyebilir ve en iyi sonuçları elde edebilirsiniz.
Size bu süreçte rehberlik ederek, bitkilerinizin ihtiyaçlarına göre doğru gübreleme yöntemlerini nasıl uygulayacağınızı öğretiyorum. Bu bilgilerle bahçenizin veya iç mekan bitkilerinizin sağlığını ve verimliliğini artırabilirsiniz.
Gübre Tipleri: Ticari mi, Organik mi?
Bitkilere verilecek gübreler yapılarına göre şu şekilde sınıflandırılır:
1. Organik Gübreler: Bitkisel ve hayvansal atıkların doğal yöntemlerle dönüştürerek elde ettiğimiz gübrelerdir.
2. Ticari (sentetik) Gübreler: İçeriğinde istenilen oranda besin maddesi ve kalanı zararsız dolgu maddesi içeren ticari anlamda sentetik olarak üretilen gübrelerdir.
Daha detaylı bilgi edinmek için, Ticari Gübreler: Hangi Gübre Ne İşe Yarar, Nasıl Kullanılır? başlıklı yazımı okumanızı tavsiye ederim. Ticari gübreler sanıldığının aksine, bilinçli kullanıldığında sağlığa zararı olmayan, bitkileri fakir topraklara mahkum bırakmayan, güçlü ve mutlu ağaç yetiştirmek için kullanılır.
Ticari gübreler, sanayi devrimiyle birlikte hızla artan nüfusu beslemek ve azalan tarım alanlarından daha çok verim almak için bir alternatif olarak ortaya çıkmıştır. Şimdi, gelelim atadan öğrendiğimiz, doğal, organik, bilinçsizce kullansanız bile sağlığa bir zararı olmayan “Organik Gübre” nedir, nasıl kullanılır konusuna…
Organik Gübre Çeşitleri
Toprağı zenginleştirmede en çok kullandığımız organik gübre çeşitleri ahır gübresi, kompost ve yeşil gübredir. Dolayısıyla yazımızda, bu üç organik gübre çeşidini inceleyeceğiz.
Ahır Gübresi
Çiftlik hayvanlarının dışkılarının güneşte bekletilerek, olgunlaştırılmasıyla elde edilir. İyice olgunlaşmış ahır gübresi için yanmış çiftlik gübresi tabiri vardır. Yanmış, yani gübre güneşte çok bekletilmiş, kıvama gelmiş demektir.
Ahır gübrelerinin içeriğinde bulunan besin maddeleri miktarı hayvanın cinsine, yaşına ve beslenme durumuna göre değişir.
Bir ton ahır gübresinin içinde ortalama;
- 5,5 kg Azot
- 2,5 kg Fosfor
- 5,5 kg Potasyum ve diğer maddeler bulunur.
Ahır gübresinin faydaları
- Toprağın yapısını düzeltir.
- Toprağın kolay işlenmesini sağlar.
- Toprağın havalanmasına, ısınmasına ve su tutmasına yardımcı olur.
- Toprağa verilen ticari gübrelerin yarayışlılığını arttırır.
- Daha az miktarda ticari gübre kullanılmasını sağlar.
- Verim ve kalitenin artmasına yardım eder.
- Ekonomiktir.
Ahır gübresi uygulanışı:
Bahçe tesis etmeden önce (toprak hazırlığı döneminde), ortalama bir dekar arazi için 2-4 ton yanmış ahır gübresi tüm araziye homojen bir şekilde sererek, toprağa karıştırın.
Verim çağındaki ağaçlarda 3-4 yılda bir kez ahır gübresi kullanın. İklim şartlarına göre sonbahar veya ilkbahar başlangıcında dekara 2-4 ton olacak şekilde uygulayın.
Ahır gübresini iki şekilde uygularız. İlk yöntemde, tüm araziye eşit şekilde dağıtarak, ağaçların arasını traktörle süreriz. İkinci yöntemde, ağaçların dal izdüşümüne gelecek şekilde, gövdeden 50 cm uzaklıkta, 30-50 cm genişliğindeki alana, halka şeklinde homojen olarak dağıtılarak uygularız. İkinci yöntemde diğerine göre daha az gübre kullanılır.
Şunu da eklemek isterim ki, eğer kullandığınız ahır gübresi iyi yanmamışsa, yani olgunlaşmamışsa çok kötü koku yayacaktır. Bunun yanı sıra sinek ve böcekleri ortama çekecektir. Toprakta çözünmesi daha fazla zaman aldığından, ilk yağmurda yıkanacaktır. Bu durumda ağaçlar için toprağa eklemek istediğimiz NPK oranları yok olacaktır.
Ahır gübresi hayvanlardan elde edilen organik bir gübre çeşididir. Dilerseniz bitkisel gübre çeşitlerine bir göz atalım. Mesela Yeşil gübre…
Yeşil Gübre
Toprağın yapısını düzeltmek, organik madde ve besin maddesi yönünden zenginleştirmek için yeşil gübre kullanırız. Ağaçlardan belli bir uzaklıkta yetiştirilen baklagil türü bitkilerin toprağa gömülmesiyle elde edilir.
Yeşil gübre için kullanılacak bitkilerin ekim zamanı bölge şartlarına göre değişir. Ancak bitkiler çiçeklenemeye geçmeden önce toprağa karıştırmaya özen gösterin.
Bazı seralarda toprak hazırlığı aşamasında, organik gübre amacıyla, hızlı büyüdüğü ve bol yeşil yaprak verdiği için mısır tercih edilir. Bu amaçla, sera içine ekilen mısırları daha tazeyken ve koçan vermeden önce, yarı boydayken traktörle sürün ve toprağa hemen karıştırın.
Taze yapraklar toprağa karışıp çürümeye başladığında, yapraklarında depoladığı azotu toprağa salar. Hem mükemmel bir azotlu gübre vermiş oluruz hem de toprak su tutan, geçirgen, daha hafif yapıda, havadar ve yararlı bakterilerin üreyip çalışması için harika bir ortama dönüşür.
Gübre yapmak için bitki yetiştirmekle uğraşmayıp hazır yetişmişini kullanayım diyenler için kompost gübre öneririm. O halde, atıkları değerlendirmek için harika bir yol buldunuz. Toplayıp yakmak yerine dönüştürün. Şunu unutmayın, organik gübrelerde bir şeyleri geri dönüştürerek doğayı korumayı ve toprağı zenginleştirmeyi hedefleriz.
Kompost
Sonbaharda dökülen yapraklar, biçilen otlar veya evsel atık olan sebze sapları, kabukları gibi organik atıkları değerlendirmek için mükemmel bir çözümdür. Tek yapmanız gereken bir araya getirip beklemek. Evet, biraz uzun sürüyor, fakat neredeyse sıfır masrafla doğal organik gübreniz oluyor.
Topladığınız yaprak ve atıkları biraz toprak ve biraz kül ile karıştırılarak su ile ıslatın. Üzerini örterek ısınması ve nemli kalması sağlayın. Ara sıra alt üst ederek karıştırın. Bu şekilde bir kaç ay içinde tüm organik maddeler çürüyerek toprak haline dönüşür.
Kompost gübre hem kolay hem zevkli bir iştir. Örneğin, bahçede veya saksıda kullandığımız hazır kompostları benzer şekilde elde ediyorlar. Dolayısıyla siz de aynı yöntemle kendi kompostunuzu yapabilirsiniz. Bahçede hem ölü yaprak ve sebze atıklarını değerlendirmiş olursunuz hem de toprağınız güzelleşir, verimi arttırırsınız.
Kompost gübrenin hazır olduğunu anlamak için toprağa dönüşüp dönüşmediğini gözlemleyin. İçeriğinde bol miktarda bitki besin elementleri olduğundan, bahçede gübre amaçlı toprağa karıştırarak kullanabilirsiniz.
Kompost yapımı için konteynerlar, fıçılar, plastik özel kovalar piyasada satılmaktadır. Bahçenizin bir köşesini dönüştürerek kendi kompost gübrenizi üretebilirsiniz. Tamamen doğal ve organik bir gübreniz olur. Emin olun, ben bunu daha önce neden yapmadım diyeceksiniz. Bu konuyu başka bir yazıda daha sonra detaylıca anlatacağım…
Organik Gübre Sonuç:
Sonuç olarak, sentetik gübrelerin bitki büyümesi ve verimi üzerindeki etkisini göz ardı edemeyiz. Bununla birlikte organik gübre, toprağın doğal yapısını koruyarak uzun vadede daha sağlıklı ve sürdürülebilir bir tarım imkanı sunar. Kendi organik gübrenizi hazırlamak, toprağınıza ve bitkilerinize kimyasal yerine doğal besinler sağlamanın en etkili yollarından biridir. Doğru dengeyi bulduğunuzda, hem verimi artırabilir hem de çevreyi koruyabilirsiniz.
Organik tarımın temel ilkesi kimyasal kullanmamaktır. Organik tarım yapmak isteyen herkes bu yazıda bahsettiğim yöntemlerle verimi arttırmaya çalışmaktadır. Unutmayın, toprağınıza ne kadar iyi bakarsanız, o da size o kadar cömert olacaktır.
Bu yazıyla ilişkili diğer yazılarımı incelemeniz için buraya bırakıyorum.
Mutlaka okuyun: Makro Elementler: NPK Nedir?
Bunu da mutlaka okuyun. Sentetik gübreler mevzusu burada: Ticari Gübreler: Hangi Gübre Ne İşe Yarar, Nasıl Kullanılır?