Tohum çimlendirme, tüm sebze ve meyvelerde yapılan bir işlemdir. Burada bir tohumun çimlenmesi, tomurcuklanması ve gelişimi için dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Tabi öncelikle kabuklu tohumların çimlendirilmesi için hangi yöntemlerin kullanılacağı bilinmelidir. Yanlış çimlendirme yapılırsa o tohumlardan verim alınamaz. Çekirdekli tohumları birkaç şekilde çimlendirme yapabilirsiniz.
Bu yöntemler arasında;
- Kaynar su ile çimlendirme
- Soğuklama yöntemi ile çimlendirme
- Tohum kabuğunu incelterek çimlendirme
- Direkt ekim yaparak çimlendirme
Tohum çimlendirme yöntemleri
Kaynar su ile tohum çimlendirme
Kaynar su ile tohumların çimlendirmesi yönteminde ise yeterli miktarda su kaynatılmalıdır. Çekirdekli tohumlar bir gece bu suyun içinde bekletilmelidir. Kabukları yumuşayan ve çatlayan çekirdekler bu çatlak aralıklardan su çekerek tohumun canlanmasına neden olur. Canlanan tohum böylece filizlenmeye başlar. Filizlenen tohum hava şartlarına göre sıcak ya da soğuk ortamda korunaklı kaplara alınmalıdır. Bu işlemden sonra tohumun yine nemli bir alanda korunmaya alınması gerekir.
Soğuklama ile tohum çimlendirmesi
Soğuklama yöntemi ile yapılan tohum çimlendirmesinde ise, tohumlar 0 ile 10 °C arasında soğuk ortamda çimlenmeye bırakılmaktadır. Bu ısı dereceleri ayrıca çimlenmenin durdurulmasına da yarar. Çimlenmenin devam etmesi isteniyorsa 4-10 °C derecelik nemli bir ortamda düzenli nemlendirme yapılarak saklanmalıdır. Çimlenen tohumları türüne göre sınıflandırmak gerekmektedir. Önceden hazırlanmış olan topraklara alınarak filizlenmesi için beklenmelidir.
Kabuk inceltme ile tohum çimlendirmesi
Bir diğer çimlendirme yöntemi ise tohum kabuğunun (özellikle çok sert kabuklu olan çekirdeklerde) zımparalama, taşlama yöntemi ile inceltme işlemidir. Kabuk inceltme işlemi uygulandıktan sonra tohumlar nemlendirme işlemine tabi tutulmalıdır. Yeterince nemlendirilen tohumlarda çatlamalar oluşmaya başlar. Kabuktaki nem çekirdek kabuğundan tohuma eriştiğinde çimlenme de başlar. Bu uygulamanın amacı, sert kabuklu çekirdeklerin çatlama süresini hızlandırmaktır.
Direkt ekim ile tohum çimlendirmesi
Süreci normal seyrinde devam ettirmek istiyorsanız, direkt ekim yaparak doğal yolla kabuğun kırılıp çimlenmesini de sağlayabilirsiniz. Elbet bu tür çimlendirme süreci diğer tekniklere göre daha uzun sürmektedir. Bu gibi durumlarda ekim işleminde uygulama takvimine dikkat etmek gerekir. Tohumların çimlenmesi, filizlenmesi ve hava koşullarına göre çok soğuk ya çok sıcağa maruz kalmamasına özen gösterilmelidir. Filizler halen zayıf olacağı için sıcakta yanar, soğukta daha çabuk donar. Düzenli olarak kontrol edilerek süreç takip edilmelidir.
Diğer basit uygulamalar arasında ise bahçesi olmayan evlerde de genellikle balkon bahçeciliği yaygındır. Bu gibi alanları olanlar kendi küçük bahçelerini yaratırlar. Çeşitli mevsimsel sebze ve meyve çimlendirme işlemleri uygulanır. Diğer yandan buna teşvik ise çiçek yetiştiriciliğinin verdiği keyfin neden olduğu bilinir.
Evlerde yapılan küçük çimlendirmeler daha sonra zamanla bardak ve uygun saksılara alınır. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli unsur ise bu aşamada kullanılacak olan toprak seçimidir. Bunun için önce steril toprak elde edilmelidir. Steril toprak başlangıç aşamasında tohumların çimlenmesinde çok önemlidir. Eğer steril toprak yerine torf olarak bilinen gübreli topraklar kullanılırsa tohumlar yanar. Bunun nedeni ise torfun çok kuvvetli ürik asit barındırmasıdır. Her sulamada ürikasit açığa çıkacağı için tohumların yanmasına neden olur. Yanan tohumlarda tomurcuklanma da olmaz. Hobi uygulamaları için herkes basit olarak evinde ve balkonunda hatta bahçesinde tohum çimlendirme işlemleri yapabilir.
Bu uygulamaların neticesinde elde edilen tomurcuklanmış tohumlar filizlenmeye başlar. Topraktan çıkmaya başlayınca verdiği mutluluk tarifsizdir. Yetiştiriciler bir anlamda onları çocuğu gibi benimsemeye başlar.
